Orkide Topragi Hazırlama

Başarılı orkide yetiştirmenin bir diğer altın kuralı orkidenin yaşam koşullarını ve isteklerini iyi bilerek bunlara doğru cevaplar verebilmekten geçer. Orkide doğal yaşamda çoğunlukla tropikal orman altlarında fakat ağaç üstlerinde kökleri havada asılı şekilde yaşar (epifitik). Tropikal orman koşulları düşünüldüğünde günde bir kez yağan yağmurla bitki ıslanır. Orman altlarında yaşam sert rüzgarlardan korunaklı, yüksek nem içerikli ve güneş ışınları yapraklardan süzüldüğü için gölgedir. Orkideler üzerinde yaşadıkları ağaçların besinlerini emen parazit bitkiler değildir. Besin ağaç yarıklarına biriken organik çürüntüler, köklerin emdiği yağmur suyundan ve kuşların gübrelerinden elde edilir. Orkide bakımında en önemli konu ise bitkinin ve köklerin yüksek nem ihtiyaçları karşılanırken kök çevresinin hava akımlarından maksimum fayda sağlaması gerekliliğidir.

Orkidenin isteklerini bilmemiz yanında bizim orkidelere ne verebileceğimiz konusuna gelirsek işte toprak seçiminde esas püf nokta buradan başlar. Çünkü orkidelerin istekleri aynı olmasına karşın bizim orkidelere baktığımız ortamlar bir birinden çok farklıdır. Hazır saksı harçları yada satın aldığınız orkidenin saksı harcı genel kullanım amaçlı hazırlanmış saksı harçlarıdır. Ne yaşadığınız bölgenin iklim özellikleri, ne sizin bakım şartlarınız ne de bitkinin durumu düşünülmemiştir.

En iyi saksı harcını nasıl hazırlarım?

  • Saksı harcı hazırlamaya başlamadan önce bakım koşullarını tespit edin.
  • Sulama sıklığınıza dikkat edin. Sık sulama yapıyorsanız drenajı yüksek, yavaş bozulan malzemeler tercih edin.
  • Orkidenizin türünü öğrenin. Bazı karada yaşayan orkideler (terrestrial) her zaman nemli kalmaktan hoşlanır. Phalaenopsis gibi epifitik orkideler ise iki sulama arasında biraz kurumak isterler.
  • Bitkinizin gelişim durumunu araştırın. Genelde yetişkin bitkiler iri taneli, genç bitkiler ince taneli saksı malzemelerinden hoşlanır.
  • Kök durumunu inceleyin. Kalın köklü orkideler daha yüksek oksijene ihtiyaç duyarlar. Bu sebeple iri taneli malzemeler tercih edin.
  • İklim özelliklerinizi belirleyin. Nemli iklimlerde havalanma kapasitesi yüksek, kurak iklimlerde ise su tutma kapasitesi yüksek malzemeler tercih edin.
  • En iyi saksı karışımının hangisi olduğuna bitkinin karar vereceğini unutmayın. Bitkiyi gözlemleyerek gelecek yıllarda nasıl bir karışım oluşturmanız gerektiği hakkında bilgi toplayın.

Orkide toprağı nedir?

Hindistan cevizi lifi, strafor köpük ve
odun kömüründen  oluşan saksı toprağı
Orkide toprağı olarak tarif edilmesine karşın karasal orkideler dışında hiçbir orkide türünde sıradan saksı toprağı veya bahçe toprağı kullanılmaz. Orkide toprağından kasıt orkideler için özel olarak hazırlanan saksı karışımlarıdır. Genel olarak saksı harcında odun kömürü kırıntıları, sphagnum yosunu, eğrelti otu, perlit, pomza, ağaç kabukları, strafor köpükler gibi çeşitli malzemeler kullanılır.

Odun kömürü; Mangal kömürü parçaları hafif ve su tutma kapasitleri olan bir materyaldir. Antibakteriyel özelliği nedeniyle saksı tabanına veya doğrudan karışıma eklenerek kullanılabilir.

Hindistan cevizi lifleri (Cocopeat);  Hindistan cevizi kabuklarından elde edilir. Kuru ağırlığının 8-9 katı su tutma kapasitesine sahiptir. Ağaç kabuklarından daha geç bozunan hava geçirgenliği yüksek organik bir malzemedir. Kullanılmadan önce tuz içeriğinin giderildiğinden emin olunmalıdır.

Ezilmiş şişe mantarı; Çok hafif ve hava geçirgenliği yüksek bir malzemedir. Kolay bozunmaz. Epifitik orkideler için kullanılır.

Kompost; Organik atıkların kontrollü şartlarda bakterilerce ayrıştırılması sonucu oluşan malzemedir. Bünyesinde bol miktarda humus bulundurur. Dengeli bir besleme sağladığından tercih edilir. Yalnızca karasal orkideler için kullanılır.

Pomza; Volkanik faaliyetler sonucu oluşan bir tür camsı kayadır. Hiç bozunmayan hava geçirgenliği yüksek su tutma kapasitesi iyi bir malzemedir.

Perlit; Hafif, bol gözenekli, iyi su tutan ve hiç bozunmayan bir malzemedir. Orkide fideleri ve epifitik orkideler için kullanılır.

Ağaç Kabuğu; Yavaş ayrışan havadar bir malzemedir. Duruma göre çeşitli boyutlarda kullanılır.

Starfor Köpük; Saksı altlarında drenaj artırıcı olarak kullanılır. Bozunmaz çok hafiftir. Su ve besinleri tutmadığı için yalnız başına kullanılmaz.

Sphagnum yosunu (Sphagnum moss); Bataklıklarda yetişen bir tür yosundur. Tek başına kullanıldığı gibi karışım halinde de kullanılabilir. Hem havadar hemde çok iyi nem tutar. Nem seven orkideler bu malzeme içinde yetiştirilir. Ayrıca fideler için ve köklendirme işlemi için idealdir.

Osmunda yosunu; Osmunda eğrelti otunun kökünden meydana gelir, yavaş bozunur. Bulması zor ve çok pahalıdır.

Orkide Toprağı Karışımı Hazırlama

Genel olarak orkidenizin durumu düşünüldüğünde orkide çabuk kuruyorsa toprak saksı veya sepet gibi çabuk kuruyan saksılar yerine plastik saksıları tercih edin ve küçük taneli saksı karışımını kullanın. Eğer orkidenizin toprağı sulandıktan sonra çamurlaşıyorsa ve ıslaklık uzun süre gitmiyorsa toprak saksılar ve kaba taneli saksı karışımı kullanın.

Küçük taneli saksı karışımı

Tüm orkide fideleri ve ince köklü orkideler için kullanılabilecek genel amaçlı bir orkide saksı karışımıdır.
  • 4 Ölçek Sekoya, göknar (köknar) ağacı kabukları veya hindistan cevizi kabuğu parçaları. Yaklaşık olarak parça boyutu 6 mm civarında olmalıdır.
  • 1 Ölçek odun kömürü (meşe mangal kömürü)
  • 1 Ölçek perlit (3-6 mm)  Standart tarım perliti 1-5 mm dir. Bu sebeple elenip küçük taneler çıkarılırsa daha iyi sonuç alınır.
Orta taneli saksı karışımı

Karışım materyallerinin ortalama tane boyutu 6-9 mm arasında olmalıdır. Yetişkin orkideler ve cattleyas, phalaenopsis gibi oksijen isteği fazla orkideler için ideal bir karışımdır.
  • 4 Ölçek göknar ağacı kabuğu veya hindistan cevizi kabuğu parçaları.
  • 1 Ölçek odun kömürü
  • 1 Ölçek perlit.
Ülkemizde göknar ormanları çok olmasına karşın ulaşılabilirlikte bazı sıkıntılar vardır. Bu sebeple bulunamayan materyaller alternatifleriyle değiştirilebilir. Perlit yoksa pomza, göknar yoksa fıstık çamı veya şişe mantarı parçaları tercih edilebilir. Kendi karışımımızı kendimiz hazırlayacak olursak taze fıstık çamı kabukları reçinesi uçana kadar en az 1 yıl bekletilmeli veya açıkta beklemiş kabuklar kullanılmalıdır. Temin edilen ağaç kabukları kullanılmadan önce 30 dakika buhar banyosuna tutulmalı veya ıslatılmış kabuklar fırında yanmayacak şekilde ısıtılarak dezenfekte edilmelidir.

Saksı malzemeleri kullanılmadan önce ıslatılmalıdır. Bunun için yapılması gerekenleri saksı değişimi bölümünden inceleyebilirsiniz.

Yorum gönder